Nguyên nhân cơ học
Tập luyện quá mức, sai kĩ thuật hoặc không khởi động đúng trước khi vận động.
Hoạt động sai tư thế lâu ngày khiến mạch máu bị chèn ép. Lâu dần làm giảm lượng máu nuôi lên đầu cổ. Từ đó dẫn đến các triệu chứng đau mỏi vùng cổ vai gáy.
Thiếu dinh dưỡng như thiếu vitamin, khoáng chất cũng làm ảnh hưởng đến hoạt động của dây thần kinh. Việc này dễ gây các triệu chứng tê bì, đau vùng cổ vai gáy.
Nguyên nhân bệnh lý
Thoái hóa cột sống cổ.
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.
Rối loạn chức năng thần kinh.
Viêm bao khớp vai.1
Theo Y học cổ truyền, đau cổ vai gáy được xếp vào chứng kiên tý. Bệnh khởi phát khi tấu lý sơ hở khiến ngoại tà (phong, hàn, thấp) xâm nhập vào cơ thể. Từ đó, sẽ dẫn đến khí huyết ứ trệ gây đau mỏi vai gáy. Một số trường hợp, chứng kiên tý có thể gây đau ở bả vai lan xuống cánh tay, tê bì vai, cứng cổ, mỏi cổ và giảm khả năng vận động.
Bên cạnh điều trị bằng Tây y, người bệnh có thể tham khảo các biện pháp điều trị đau cổ vai gáy bằng Đông y. Trong đó, xoa bóp bấm huyệt chữa đau vai gáy là một phương pháp hiệu quả, đơn giản và tiết kiệm chi phí. Kỹ thuật xoa bóp – bấm huyệt tác động trực tiếp lên da, cơ, mạch máu. Qua đó hỗ trợ lưu thông khí huyết, kinh lạc, đẩy lùi hàn, phong, thấp. Ngoài ra còn có thể hỗ trợ giảm đau nhanh và ngăn ngừa nguy cơ chèn ép dây thần kinh.
Cụ thể, bấm huyệt có thể giúp:
- Cải thiện tuần hoàn máu.
- Tăng cường hấp thụ dưỡng chất.
- Kích thích cơ thể tái tạo nội sinh, hỗ trợ điều trị bệnh từ bên trong và phục hồi khả năng vận động của vai gáy.
- Hỗ trợ thư giãn cơ, làm mềm cơ, giải phóng các dây thần kinh, gân bị chèn ép. Điều này giúp giảm nhanh cơn đau, cứng ở khu vực vai gáy.
- Tăng tính linh hoạt ở cổ, vai, gáy và cải thiện vận động ở cánh tay.
Ngoài ra, xoa bóp – bấm huyệt còn tác động đến các thụ cảm thần kinh dưới da. Điều này giúp bệnh nhân thấy thoải mái, thư giãn và nâng cao chất lượng cuộc sống.2
Chỉ định của bấm huyệt chữa đau cổ vai gáy
Đau cổ vai gáy do căng cơ hoặc do thoái hóa cột sống cổ.
Chống chỉ định – Kiêng kị
Đau cổ vai gáy trong bệnh cảnh có chèn ép tủy cổ như:
- Viêm tủy.
- Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
- U tủy.
- Rỗng tủy sống.
Bệnh nhân có các bệnh lý ngoài da tại vùng có vị trí cần xoa bóp bấm huyệt.
Bệnh nhân mắc các bệnh lý huyết học như rối loạn đông máu.
Bệnh nhân đang bị sốt cao.
Bệnh nhân đang mắc các bệnh cấp tính cần phải cấp cứu.
Phụ nữ có thai và trẻ em cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện.3
Các huyệt dùng trong bấm huyệt chữa đau cổ vai gáy
Huyệt Phong phủ: Vị trí huyệt nằm ở chỗ lõm của vai gáy, cách chân tóc ở gáy 1 thốn và ngang với đốt sống cổ C1. Day, ấn, và xoa huyệt trong vòng 1 – 3 phút. Bấm huyệt này giúp giảm đau vai gáy, tê cứng cổ, điều trị đau nửa đầu, ù tai và hoa mắt.
Huyệt Phong trì: Huyệt nằm ở vị trí lõm ở bờ ngoài cơ thẳng và bờ trong của cơ ức đòn chũm. Ngoài điều trị đau vai gáy, tác động đến huyệt Phong trì giúp cải thiện hiện tượng ù tai, chóng mặt, cứng cổ do cảm mạo hoặc do ngồi sai tư thế.
Huyệt Đại chùy: Huyệt nằm ngay bên dưới gai sống cổ C7. Bấm huyệt Đại chùy giúp hỗ trợ điều trị ho, cảm cúm, đau tức ngực sườn và tê mỏi cổ, vai, gáy.
Huyệt Thiên trụ: Huyệt nằm ngay vùng gáy, ngang huyệt Á môn đo ra 1.3 thốn. Day ấn huyệt trong 3 – 5 phút giúp giảm đau vai gáy, trị mất ngủ, đau nửa đầu và vẹo cột sống cổ. Khi bấm huyệt cầm điều chỉnh lực tác động để tránh gây tổn thương các mô mềm và dây thần kinh.
Huyệt Kiên tỉnh: Vị trí huyệt nằm tại giao điểm của đường ngang nối huyệt Đại chùy với điểm cao nhất vùng xương đòn phía ngoài. Bấm huyệt Kiên hỗ trợ giảm đau lưng trên, đau cứng cổ, đau vai gáy.
Có thể kết hợp với các huyệt như Kiên trung du, Phong môn, Thiên tông, Kiên ngung, Kiên trinh, và huyệt Giáp tích.4
Xoa bóp bấm huyệt chữa đau cổ vai gáy là phương pháp điều trị mang lại hiệu quả cao, an toàn, có thể thực hiện trong thời gian dài. Kỹ thuật này chỉ phù hợp áp dụng với các cơn đau nhẹ và trong giai đoạn đầu của bệnh. Nếu các triệu chứng nặng hơn, bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên lưu ý một số vấn đề như:
- Xoa bóp bấm huyệt là phương pháp nhằm hỗ trợ điều trị, không thể thay thế chỉ định của bác sĩ.
- Duy trì vận động và tập thể dục sẽ giúp ổn định cột sống cổ và phòng ngừa các biến chứng.
- Các huyệt vị tác động tập trung chủ yếu ở vùng đầu và cổ. Đây là khu vực quan trọng, tập trung nhiều thần kinh và mạch máu. Do đó khi day ấn cần chú ý lực tác động để tránh tổn thương không mong muốn.
- Không uống rượu bia hoặc chất kích thích trước và sau khi bấm huyệt. Ngoài ra không nên ăn quá no khi bấm huyệt.
- Thời điểm bấm huyệt thích hợp là vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ.
- Trong trường hợp đau nghiêm trọng và không đáp ứng với bấm huyệt. Người bệnh nên đến bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán, cũng như đưa ra cách điều trị thích hợp.
Ngoài phương pháp bấm huyệt chữa đau cổ vai gáy, các phương pháp Đông y khác có thể phối hợp như:
- Châm cứu.
- Cấy chỉ.
- Luyện tập dưỡng sinh.