Sởi, quai bị, rubella đều là những bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp nếu chưa tiêm ngừa vắc-xin phòng bệnh. Hiện nay đã có vắc-xin phối hợp phòng được cả 3 loại bệnh trong cùng 1 mũi tiêm. Vậy, phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella hay không? Cùng tìm hiểu câu trả lời cùng YouMed nào!
Phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella? Trước khi tìm hiểu vấn đề này, thì việc quan tâm đến thông tin chung về 3 bệnh lý này là điều cần thiết.
Sởi, quai bị, rubella đều là những bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp. Đặc biệt là nếu chưa tiêm ngừa vắc-xin phòng bệnh. Bệnh lây lan rất nhanh và để lại các biến chứng nguy hiểm về sau, thậm chí là tử vong. Phụ nữ đang mang thai bị nhiễm bệnh có nguy cơ hình thành dị tật bẩm sinh cho thai nhi; sinh non hoặc thai chết lưu. Vì vậy, việc tiêm phòng sởi – quai bị – rubella cho người lớn và cho trẻ em là hết sức cần thiết.
Bệnh sởi
Trong vòng 7 – 21 ngày sau khi tiếp xúc với ca nhiễm, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng sốt cao, ho, hắt hơi.
Giai đoạn toàn phát: phát ban dạng sẩn, mịn như nhung, không có nước. Ban sẽ mọc theo thứ tự từ đầu, cổ, thân mình rồi đến tay, chân. Ban khi biến mất cũng theo trình tự như trên.
Sau mắc bệnh sởi, do sức đề kháng của cơ thể bị suy giảm, bệnh nhân rất dễ bị các biến chứng.
Bệnh quai bị
Bệnh quai bị có triệu chứng điển hình khi mắc là sưng và đau ở vùng mang tai, đau đầu, đau nhức cơ, sốt, khó nhai nuốt,… Bệnh quai bị có thể dẫn đến biến chứng điếc, viêm màng não, sưng đau vùng tinh hoàn hoặc buồng trứng, dẫn đến vô sinh.
Bệnh rubella
Bệnh rubella gây phát ban toàn thân, sốt nhẹ và viêm khớp. Phụ nữ mang thai khi nhiễm rubella thì trẻ sinh ra có nguy cơ cao mắc rubella bẩm sinh dẫn đến chậm phát triển trí tuệ và dễ bị dị tật bẩm sinh.
Vắc-xin phòng sởi – quai bị – rubella
Hiện nay, đã có vắc-xin kết hợp giúp phòng cùng lúc cả 3 bệnh sởi, quai bị, rubella chỉ trong 1 mũi tiêm. Phổ biến nhất là vắc-xin MMR II được sản xuất tại Mỹ.
Lịch tiêm chủng của vắc-xin này như sau:
- Tiêm mũi một vào bất cứ thời gian nào nếu chưa được tiêm ngừa.
- Mũi 2 tiêm cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.
- Riêng với phụ nữ trưởng thành, nên hoàn tất phác đồ tiêm chủng vắc xin phòng 3 bệnh sởi, quai bị, rubella trước khi mang thai ít nhất là 3 tháng.
Giá 1 mũi tiêm theo VNVC Việt Nam hiện nay là 305.000 đồng. Tùy theo nơi tiêm dịch vụ mà giá tiêm sẽ có sự chênh lệch.
Khi mẹ bị nhiễm các bệnh kể trên, khi tiếp xúc trực tiếp với trẻ, các tác nhân gây bệnh sẽ lây lan qua đường hô hấp và có thể làm cho trẻ mắc bệnh.
Trong trường hợp này, mẹ có thể vắt sữa của mình ra bình sạch cho con bú. Tuy nhiên, việc này khó đảm bảo 100% không làm lây truyền vi-rút cho bé. Có thể dịch tiết hô hấp mang mầm bệnh đã dính trên tay bà mẹ, trên dụng cụ cho trẻ bú. Vậy, phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella hay không?
Phụ nữ đang cho con bú có thể được xem xét tiêm ngừa vắc-xin trên. Điều này thường xảy ra đối với những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm bệnh. Bao gồm: Đang ở nơi có nguy cơ bùng phát dịch và chưa từng tiêm vắc-xin này trước đó.
Phụ nữ đang cho con bú có thể tiêm vắc-xin nhưng cần thận trọng. Bạn phải được cán bộ y tế khám, tư vấn, chỉ định tiêm vắc-xin. Hiệu quả của vắc-xin thường bắt đầu xuất hiện sau khoảng từ 2 – 4 tuần sau khi sử dụng. 95% đều có miễn dịch với vi-rút sau khi hoàn thành xong quá trình tiêm chủng.
Thận trọng khi sử dụng
- Luôn sẵn có dụng cụ cấp cứu tình trạng sốc phản vệ khi tiêm phòng sởi-quai bị-rubella cho người lớn.
- Cần thận trọng với người có tiền sử bị co giật và tổn thương não.
- Quá mẫn với trứng vì vắc-xin sống phòng bệnh sởi và quai bị được nuôi cấy trên phôi gà.
- Giảm tiểu cầu: Gây trầm trọng thêm tình trạng giảm tiểu cầu ở người đang mắc. Mức độ giảm tiểu cầu sẽ tăng khi tiêm nhắc lại lần sau.
- Đối với những trẻ có nhiễm virus HIV nhưng chưa có triệu chứng suy giảm miễn dịch. Vẫn có thể tiêm vắc-xin ở những đối tượng này. Tuy nhiên cần phải theo dõi chặt chẽ bởi khả năng đáp ứng miễn dịch có thể sẽ không bằng so với các trẻ bình thường khác.
- Phải thực hiện test tuberculin trước hoặc đồng thời trong lúc tiêm vắc-xin. Đã có nghiên cứu cho thấy ức chế tạm thời tính nhạy cảm của da với tuberculin.
- Cũng như những loại vắc-xin khác, MMR-II không gây được đáp ứng 100% trên người đã được tiêm chủng.
Tác dụng không mong muốn
- Cảm giác nóng rát hoặc đau nhói ngay tại vùng tiêm.
- Ít gặp: triệu chứng sốt (từ 38oC trở lên), xung quanh vùng tiêm hoặc toàn thân xuất hiện ban đỏ nhưng thường nhẹ.
- Hiếm gặp: Phản ứng nhẹ tại chỗ, chai hoặc căng cứng tại nơi tiêm, đau họng, khó chịu, ngất, dễ bị kích thích, sởi không điển hình. Tình trạng viêm tuyến mang tai, buồn nôn, nôn và có thể bị tiêu chảy.
- Các phản ứng quá mẫn: nổi mày đay, khó thở – co thắt khí phế quản có thể xảy ra ngay cả ở những người bệnh không có tiền sử bị dị ứng.
- Đau cơ, khớp: thường thoáng qua và nhanh chóng mất đi. Tình trạng này hay xảy ra ở phụ nữ trưởng thành.